Haftanın tarihine bakış

Dünyanın önde gelen mühendislik projelerinden, Asya ile Avrupa’yı deniz tabanının altından kara yoluyla birbirine bağlayan Avrasya Tüneli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın katılımıyla 20 Aralık 2016’da açıldı.

İleri tasarım, teknoloji ve mühendislik uygulamalarının ürünü tünel, deprem ve tsunami risklerinden etkilenmeyecek yapıda, denizin 106 metre altında inşa edildi.

Belli başlı öteki olaylar:

19 Aralık

1805- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Varşova’ya girdi.

1918- Bahçe, İslahiye, Hassa, Mamure, Osmaniye (Cebelibereket) işgal edildi.

1941- II. Dünya Savaşı’nda İstanbul‘da ekmek karneye bağlandı.

1948- İzmir Şehir Tiyatrosu ve Sergi Sarayı yandı.

1950- Dwight D. Eisenhower, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı (NATO) Kuvvetleri Komutanlığına atandı.

1968- Piyanist İdil Biret, Paris‘te dünyanın ünlü beş virtüözüyle konser verdi.

1969- Amerikan 6. Filosu, İzmir’e geldi. Filonun gelişi protesto edildi ve Amerikalı denizciler tartaklandı.

1972- Vatan gazetesinin sahibi gazeteci Ahmet Emin Yalman, 84 yaşında İstanbul’da öldü.

1984- Çin ve ABD, Hong Kong‘un 1997’de Çin’e devredilmesi konusunda anlaştı.

1987- Uluslararası Cumhuriyet Halter Turnuvası’nda Naim Süleymanoğlu ilk kez milli mayoyu giydi ve kendisine ait dünya rekorlarını yeniledi.

2000- Ölüm orucu ve açlık grevlerinin sürdüğü 20 cezaevine müdahale edildi.

2001- Kabil‘e en az 3 bin kişiden oluşacak uluslararası güç konuşlandırılması için BM Güvenlik Konseyi onay verdi.

2006- “Tom ve Jerry”, “Ayı Yogi“, “Çakmaktaş Ailesi” gibi sevilen çizgi filmlerin ve ünlü çizgi karakterlerinin yaratıcılarından Joseph Barbera, 95 yaşında hayatını kaybetti.

2009- Türk sinemasının usta yönetmenlerinden Zeki Ökten vefat etti.

2012- Yüce Divan tarihinde ilk kez bir yüksek yargı mensubunun yargılandığı davada, rüşvet aldığı iddia edilen eski Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanı Hasan Erdoğan ile rüşvet vermekle suçlanan İTO Başkanı Murat Yalçıntaş dahil 15 kişi beraat etti.

2016- Rusya‘nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, polis memuru Mevlüt Mert Altıntaş tarafından silahla vurularak öldürüldü.

2016- Gezi Parkı odaklı olaylar sırasında Ethem Sarısülük‘ün ölümüne ilişkin yargılanan polis memuru Ahmet Şahbaz‘a 1 yıl 4 ay 20 gün hapis cezası verildi, mahkeme cezayı adli para cezasına çevirdi.

2016- Bilim insanları Dünya’dan 300 ışık yılı uzaklıkta, Güneş‘e çok benzeyen ve çevresindeki gezegenleri “yiyen” bir yıldız keşfetti.

2018- BM Genel Kurulu, göç konusunu küresel boyutta ele alan, iş birliğini teşvik eden ve insan kaçakçılığıyla mücadeleyi amaçlayan Küresel Göç Mutabakatı’nı onayladı.

2021- Türksat 5B uydusu, ABD’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden uzaya fırlatıldı.

20 Aralık

1683- II. Viyana Kuşatması’nın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa boğularak idam edildi.

1924- “Kırkkilise”nin adı “Kırklareli” olarak değiştirildi.

1938- İlk elektronik televizyon sisteminin patenti alındı.

1942- Tokat Erbaa Niksar‘da 7,0 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi öldü.

1955- 1954 seçimlerinden sonra DP’den ayrılan bazı milletvekilleri “Hürriyet Partisi”ni kurdu.

1964- İstanbul Ali Sami Yen Stadı‘nın açılışı faciaya sahne oldu. Türkiye- Bulgaristan maçı öncesinde izdiham sonucu açık tribünlerden birinin demir parmaklıkları parçalandı, 83 kişi yaralandı.

1968- ABD’li yazar John Steinbeck öldü.

1970- İstanbul’da kapıcılar yürüyüş yaptı.

1993- Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Hulusi Kentmen, 81 yaşında vefat etti.

2006- Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı, 66 yaşında kalp krizinden öldü.

2007- Tiyatro sanatçısı Savaş Dinçel, 65 yaşında vefat etti.

2012- Türk Halk Müziği sanatçısı Kamil Sönmez, İstanbul’da beyin kanaması nedeniyle bir süredir tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında hayatını kaybetti.

2016- Asya ile Avrupa’yı deniz tabanının altından kara yoluyla birbirine bağlayan Avrasya Tüneli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla açıldı.

2017- FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe girişimi sırasında, AK Parti İstanbul İl Başkanlığının işgal girişimine katıldığı gerekçesiyle “Anayasa’yı ihlal” suçundan 4 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 11 sanık da müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

2021- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dolar kurunda ciddi bir artış yaşanması üzerine nispi bir istikrar sağlamak için yeni araçların devreye alınacağını, kur korumalı mevduat hesabının da bunlardan biri olduğunu açıkladı.

21 Aralık

1603- Padişah III. Mehmet hayatını kaybetti.

1840- Vatan şairi Namık Kemal dünyaya geldi.

1879- Sovyetler Birliği lideri Stalin doğdu.

1918- Padişah Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusan’ı feshetti.

1925- Sovyet sinema yönetmeni Sergey Ayzenştayn’ın “Potemkin Zırhlısı” adlı filmi gösterime girdi.

1930- Anadolu Ajansının 1 Mart 1925’te şirketleşmesinden sonra ilk genel müdürü olan Alaeddin Bey, 42 yaşında öldü.

1937- İlk uzun, sesli ve renkli çizgi film olan Walt Disney’in yapımcılığındaki “Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler”in galası yapıldı.

1948- Serbest İrlanda bağımsızlığını ilan etti.

1958- de Gaulle, Fransa‘da 5. Cumhuriyet’in başkanı seçildi.

1961- Londra‘dan Tel Aviv‘e giden İngiliz hava yolları British Airways‘a ait yolcu uçağı, Esenboğa Havaalanı‘ndan ayrılışından bir dakika sonra düştü, 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.

1971- TL’nin değeri belirlendi, 1 dolar 14 lira oldu.

1972- Doğu Berlin‘de iki Almanya arasında “Temel Anlaşma” imzalandı.

1979- Sovyetler Birliği, Afganistan‘ı işgal etti.

1988- Pan-Am Hava Yollarına ait Boeing 747 tipi yolcu uçağı, Londra- New York seferini yaparken, İskoçya’nın Lockerbie kasabası üzerinde infilak etti, 275 kişi öldü.

1989- ABD, Panama‘yı işgal etti.

1991- Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Moldova, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kırgızistan liderleri, bir araya gelerek Sovyetler Birliği’ne son verdi.

2000- 23 Nisan 1999’a kadar işlenen suçlardan dolayı şartla salıvermeye, dava ve cezaların ertelenmesine olanak tanıyan yasa TBMM’de kabul edildi.

2010- Fenerbahçe Acıbadem bayan voleybol takımı, finalde Brezilya‘nın Sollys Osasco takımını 3-0 yenerek Kulüplerarası Dünya Şampiyonu oldu.

2011- TBMM yerleşkesindeki Muhafız ve Tören Taburu, törenle Meclis’e veda etti.

2017- Birinci Dünya Savaşı’nda 35 kişilik mürettebatıyla kaybolan Avustralya‘nın ilk denizaltısı HMAS AE-1’in enkazı 103 yıl sonra Papua Yeni Gine açıklarında bulundu.

22 Aralık

1453- İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933’te üniversite adıyla anılmaya başlandı.

1574- Padişah III. Murat tahta çıktı.

1829- İlk yolcu taşıyan demiryolu hattı “Baltimore- Ohio Demiryolu” açıldı.

1895- Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris’te Rennes Sokağı’nda yapıldı. 28 Aralık’tan itibaren de Capucines Bulvarı’ndaki Grand Cafe’nin bodrum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyon‘lu Lumiere kardeşlerdi.

1914- Harbiye Nazırı ve Erkanı Harbiye Umumiye Reisi Enver Paşa‘nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı “Sarıkamış Harekatı” başladı. Harekat on binlerce askerin şehit olmasıyla sonuçlandı.

1932- Hindistan’daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkumu serbest bıraktı. Mahkumlar arasında Mahatma Gandhi de vardı.

1938- Bilim adamı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.

1962- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu.

1978- Kahramanmaraş olayları başladı. 26 Aralık’a kadar süren olaylarda 111 kişi öldü, 176 kişi yaralandı.

1979- Paris’teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı Ermeni terör örgütü ASALA üstlendi.

1992- Futbolcu Tanju Çolak, yurda kaçak Mercedes marka otomobil sokmaktan yargılandığı davada 9 yıl hapse mahkum edildi.

1999- Hükümet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank’a el koydu.

2004- Türkiye’nin ilk kadın pilotlarından Nezihe Viranyalı, 79 yaşında vefat etti.

2011- Fransa Ulusal Meclisi, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa teklifini kabul etti.

2017- Filipinler‘de etkili olan Tembin tayfununda 200’den fazla kişi yaşamını yitirdi.

2018- Endonezya’da Sunda Boğazı’nda Anak Krakatau Yanardağı’ndaki patlama sonucu meydana gelen tsunamide 430 kişi öldü.

2021- Yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC acil kullanım onayı aldı ve seri üretimi başladı.

23 Aralık

1872- Vefa Lisesi’nde eğitime başlandı.

1876- I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit’in hattı hümayunuyla ilan edildi. I. Meşrutiyet, 13 Şubat 1878’de sona erse de ülkede “parlamento” düşüncesini doğurdu.

1888- Ağır depresyon geçiren ressam Vincent Van Gogh, kulağını kesti.

1930- Menemen‘deki ayaklanmada yedek subay öğretmen Kubilay katledildi.

1931- Türk edebiyatında psikolojik roman türünün ilk örneği “Eylül” isimli romanıyla bilinen yazar Mehmet Rauf, 56 yaşında İstanbul’da öldü.

1941- Japonya, Hong Kong’u işgal etti.

1963- Rum tedhişçiler, Lefkoşa’da Dr. Binbaşı Nihat İlhan’ın eşi ve üç çocuğunu katletti.

1979- Türk Hava Yollarının Trabzon adlı uçağı, Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü, 39 kişi öldü.

1986- Altı yıl süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi, DİSK kapatıldı. Bin 477 sanıktan 264’ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.

1996- Bergamalı köylüler, siyanürlü altın aranmasını protesto amacıyla yarı çıplak yürüyüş yaptı.

2009- Tiyatronun usta isimlerinden Cüneyt Gökçer, 89 yaşında vefat etti.

2011- Eski başbakanlardan Adnan Menderes‘in oğlu Aydın Menderes, bağışıklık sistemindeki sorunlar nedeniyle Ankara’da tedavi gördüğü hastanede 65 yaşında hayatını kaybetti.

2013- İzmir’in Karşıyaka ilçesinde denize indirilmek istenen “TCG Değirmendere” adlı römorkörün yan yatması sonucu 10 personel hayatını kaybetti, 17 personel yaralı kurtarıldı.

2013- Rusya’da AK-47 saldırı tüfeğinin tasarımcısı Mihail Kalaşnikov, 94 yaşında hayatını kaybetti.

2014 – Kuzey İrlanda ile Birleşik Krallık arasındaki müzakerelerde anlaşma sağlandı.

2016- İsrail‘in, işgali altındaki Filistin topraklarında yasa dışı tüm yerleşim faaliyetlerini “derhal ve tamamen” durdurmasını talep eden karar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde ABD’nin ilk kez çekimser oy kullanmasının ardından kabul edildi.

2017- Uzayda bağlantısız ve serbestçe dolaşan ilk insan unvanına sahip Amerikalı astronot Bruce McCandless hayatını kaybetti.

24 Aralık

1524- Portekizli kaşif Vasco da Gama öldü.

1638- Padişah IV. Murat, Bağdat‘ı Osmanlı egemenliğine kattı.

1867- Şair Tevfik Fikret doğdu.

1923- Arnavutluk’ta cumhuriyet ilan edildi.

1931- Türkiye’nin ilk sivil havacılık kulübü Aero Kulüp, İstanbul’da kuruldu.

1947- Gerilla lideri Markos Vafthiades önderliğindeki yaklaşık 20 bin komünist, Yunanistan‘ın kuzeyinde “Serbest Yunan Hükümeti” ilan etti.

1951- Libya bağımsızlığını duyurdu.

1963- TRT Kanunu kabul edildi.

1966- Sovyet araştırma istasyonu “Luna 13”, ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı.

1974- Beatles topluluğu dağıldı.

1979- Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgale başladı.

1979- Zeki Ökten’in yönettiği “Sürü” filmi, Belçika Kraliyet Film Arşivi Uluslararası Seçkin Filmler Yarışması’nda Büyük Ödülü kazandı.

1994- Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı.

1995- Erken genel seçim yapıldı, Refah Partisi, seçimden birinci parti olarak çıktı.

1998- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas katliamı davasında 33 kişi hakkındaki idam kararını, “usul eksiklikleri” nedeniyle bozdu. 16 Haziran 2000’de Ankara 1 Numaralı DGM, Yargıtay’ın yerel mahkeme kararını iki kez bozduğu davanın “üçüncü yargılamasında” 33 sanık hakkında idam cezası verdi. 10 Mayıs 2001’de Yargıtay, 31 kişinin idam cezasını onadı, iki kişi hakkındaki karar bozuldu.

2003- Ankara’daki Modern Çarşı’da çıkan yangında bir kişi öldü, çarşı kullanılamaz hale geldi.

2013- ABD’de çalışmalarını sürdüren Türk bilim adamı Ahmet Yıldız, ABD Başkanı Barack Obama tarafından Genç Bilim İnsanları ve Mühendisler Başkanlık Kariyer Ödülü’yle onurlandırıldı.

25 Aralık

336- İlk “Noel kutlaması” Roma‘da yapıldı.

1522- Rodos, Osmanlı egemenliğine geçti.

1638- Osmanlı orduları Bağdat’a girdi.

1921- Gaziantep düşman işgalinden kurtuldu.

1926- Japonya imparatoru Yoşito’nun ölümü üzerine oğlu Hirohito, imparator oldu.

1936- Şark Demiryolları, hükümet tarafından satın alındı.

1950- Türkiye’deki ilk özel galerilerden Maya Sanat Galerisi, İstanbul Beyoğlu‘nda açıldı.

1952- Said Nursi’nin yargılanmasına başlandı.

1963- Kıbrıs‘ta EOKA, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi.

1972- Nikaragua‘daki depremde 10 bin kişi öldü.

1973- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara’da 89 yaşında vefat etti.

1976- Hacdan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 Müslüman öldü.

1977- Charlie Chaplin (Şarlo) öldü.

1985- Türkiye’nin ilk hayali ihracat davası sonuçlandı. Yahya Demirel, 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1989- Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena idam edildi.

1991- Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov istifa etti.

2013- Mısır Bakanlar Kurulu, Müslüman Kardeşler Teşkilatını (İhvan) “terör örgütü” ilan etti. Kararın ardından İhvan üyesi 54 kişi gözaltına alındı.

2016- Rusya Savunma Bakanlığına ait 92 kişiyi taşıyan Tu-154 tipi uçak, Soçi‘den havalandıktan sonra Karadeniz‘e düştü. Uçakta bulunan, Rusya Savunma Bakanlığına bağlı Aleksandrov Kızıl Ordu Korosu’ndan 64 müzisyen, 9 gazeteci, 8 asker, bir sivil toplum kuruluşu temsilcisi ile 2 bakanlık yetkilisinden kurtulan olmadı.

2016- Latin Amerika ülkesi Şili‘de 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi, bölgede yaşayan 4 bin kişi tahliye edildi.